vrijdag 29 november 2013

De Zonderlinge Zee-Plant II

Dit is de Zonderlinge Zee-Plant, Meese maakte zelf de Kopergravure.



Een zonderlinge Zee-Plant

Gerrit Vlaskamp schreef op zijn facebookpagina over De zonderlinge Zee-Plant die David Meese, voorganger van Arent Vlaskamp als hortulanus in Franeker, beschreven heeft.
Het is een leuk verhaal, heel uitgebreid, dus ik kan maar een fragment laten zien, maar het boekje ligt bij Tresoar, dus bent u nieuwsgierig, spoed u derwaarts. De titel is: Het XIX Classe van de Genera- Plantarum van Linnaeus, Syngenesia genaamt, opgeheldert en vermeerdert. Aanvraagnummer 834 Ntk.

donderdag 21 november 2013

Een bericht uit het verleden

Soms bereikt me ineens een bericht uit een ver verleden. In Dokkum is een actieve groep speurders (sneupers) elke dinsdag in het archief om het verleden te ontsluiten.
Piet de Haan is bezig met het archief van de Doopsgezinde gemeente. De gemeente had kerken in Holwerd, Blija en in de Visbuurt bij Ternaard. Daarbij hadden ze nog een pastorie en een aantal
te verhuren woningen. De rekeningen in de boeken van de diaconie omvatten het hele gebied.
De Haan stuurde me bijgaande afbeelding van index nr 224 blz 49 van de Doopsgezinde
diakonie Holwerd / Blija / Visbuurt. Hij schreef me: 'Waar deze heg geplant is kan ik niet vaststellen. In de voorafgaande en erop volgende rekeningen is niets dat op bouw, verbouw van een gebouw of
de aanleg van een tuin wijst'. Hij moet nog 30 jaar aan rekeningen onderzoeken, dus wie weet wat er nog boven water komt.
De tekst luidt: Betaalt aan Lamert Flaskamp voor een haag en agt paalen bij gemelde haag bruijkt. Deze Lamert Flaskamp is Lambertus Vlaskamp die uit Breedenbroek in de Achterhoek met zijn broer Arent omstreeks 1770 via het Westland naar Friesland kwam.


maandag 18 november 2013

Magazijn van tuinsieraden

De aanleggers van tuinen in de 19de eeuw maakten veel gebruik van het 'Magazijn van Tuinsieraden' van Gijsbert van Laar (1767-1829). Van 1803 tot zijn dood werkte hij als tuinarchitect en al in 1802 verscheen het eerste katern van het Magazijn van tuinsieraden of een verzameling van modellen van aanleg en sieraad, voor groote en kleine lusthoven, voornamelijk van dezulke die met weinig kosten te maken zijn.
Er staat van alles in, banken, priëlen, plattegronden van tuinen, speeltoestellen enz. enz. 
In Tresoar bevinden zich twee series, een plezier om naar te kijken.
Gerrit Vlaskamp heeft zonder twijfel gebruikt gemaakt van de 'Tuinsieraden' want de prieeltjes op foto's en tekeningen die we van hem kennen zijn allemaal gebaseerd op onderstaande tekening. De zuiltjes hadden kennelijk zijn voorkeur. Zie ook de speciale uitgave over Van Laar van Cascade, Bulletin voor tuinhistorie, 12de Jaargang (2003) geschreven door Martin van den Broeke en Wim Meulenkamp.



dinsdag 12 november 2013

Boerentuinen

Gister bezocht ik met Willemieke Ottens twee bijzondere tuinen in Oostrum en Aalsum.
Willemieke schrijft een hoofdstuk over boerentuinen in 'De vergeten tuinen van Gerrit Vlaskamp' dat bij de expositie volgend jaar in het Fries museum verschijnt. 
De tuin in Oostrum is nog vrijwel in tact. Deze tuin is waarschijnlijk van Vlaskamps opvolger Gabe Westra, de plantlijst in de boeken van Bosgra staat op zijn naam.
Gabe hield van een bonte beplanting zoals we al wisten van de tuin van Pieter de Clercq in Veenwouden, hij hield ook van bijzondere fruitsoorten. In onze tuin staat oa een peer met drie soorten vruchten. In de tuin in Oostrum stonden onbekende vruchtbomen, maar pomologe Gryt Bergsma ( zie de Friesland post van deze maand) heeft ze kunnen determineren. Ze vond de Kantil Sinap, een appel, en de peren Madame Verte en de Bergamot van Esperen. De Kantil Sinap is een appel, die omstreeks 1880 gekweekt is op de Krim in de Oekraïne, de naam komt waarschijnlijk uit het Turks.

vrijdag 8 november 2013

Fogelsanghstate in Veenklooster

Aan het park bij Fogelsanghstate in Veenklooster hebben allerlei tuinarchitecten gewerkt, zoals  Roodbaard en Zocher. Ook Lambertus Vlaskamp, de vader van Gerrit, heeft er gewerkt als architect. Uit het kasboek van baron van Heemstra van 1843 blijkt, dat Lambertus in 1843 een grote klus heeft geklaard.  Op 6 mei is genoteerd dat aan Vlaskamp en 'onderscheidene' arbeiders ƒ1000 is betaald voor de aanleg van de 'plaats', een enorm bedrag in die tijd. Els van der Laan schrijft in 'Roodbaards Rijkdom' dat het bedrag waarschijnlijk oa voor de aanleg van de vijver bedoeld was. Later heeft Lambertus het oostelijk deel van het park en de  Hertekamp aangelegd. Van Gerrit's hand zijn  de tuin bij het Lytse Slot (1872)  en ws. de kluizenaarshut (1876).




zondag 3 november 2013

Leiden

Gister was ik in Leiden, daar werd Diederik van Leyden Gael 'herbegraven' omdat begraafplaats Groenesteeg 200 jaar bestaat. Op Groenesteeg liggen ook Janke Diderika Vlaskamp, haar man Doeke Hellema en hun dochter Magdeltje.  Groenesteeg is in 1813 aangelegd voor de Leidse notabelen.
Men kon kiezen uit gemetselde keldergraven en zandgraven. De Hellema's liggen in een keldergraf (linksvoor).